Zadowolony jak Rosjanin w czwartym roku wojny

– Średnio Rosjanie czują się obecnie lepiej niż do wojny. Dotyczy to zadowolenia z warunków ekonomicznych, ale i z życia w całości. Interesujące, że ten wzrost dobrego samopoczucia jest szczególnie widoczny u etnicznych Rosjan (w odróżnieniu od mniejszości narodowych – red.) – opisuje dziennikarzom wyniki badań amerykański ekonomista William Pyle.

Badacze nie bardzo potrafią sobie wyjaśnić, skąd takie zadowolenie z życia. – Na razie nie możemy powiązać tego z jakimiś materialnymi zmianami w życiu respondentów. (…) Wydaje się, że większa część ludności Rosji dostaje potężny ładunek dodatnich emocji od postimperialnych przejawów agresywnej polityki zagranicznej – sądzi Pyle.

Najbiedniejsi cieszą się najbardziej. Mieszkańcy stolicy zachowują wstrzemięźliwość

Jeśli wyjaśnienie jest właściwe, to dziwne wydaje się, że i w stolicy, i w Petersburgu nie odnotowano „wzrostu samozadowolenia”. Za to gwałtownie polepszyło się samopoczucie na prowincji, a szczególnie w stolicach regionów, które są znane z produkcji zbrojeniowej, np. Tule czy Czelabińsku. Wojnie towarzyszą ogromne wydatki budżetowe na zbrojenia, które ożywiły tereny znajdujące się w upadku od czasu rozpadu ZSRR i jego armii, bezpośrednio wpływając na bogacenie się ich mieszkańców i wzrost ich zadowolenia.

Podobnie z najbiedniejszymi regionami Rosji, skąd pochodzi najwięcej ochotników na wojnę z Ukrainą. – Wojna stała się ogromnym redystrybutorem bogactwa: z budżetu do najbiedniejszych regionów w postaci żołdu ochotników (kilkakrotnie przekraczającego średnie pensje – red.), wypłat rodzinom poległych i rannych, przywilejów finansowych weteranów, no i państwowych zamówień w fabrykach zbrojeniowych. A w tym roku Rosja zwiększa o jedną czwartą wydatki zbrojeniowe, do 150 mld dol. – mówi jeden z moskiewskich dziennikarzy.

Czytaj więcej

Polityka

Dlaczego Rosjanie popierają wojnę

Nawet niezależni socjologowie przyznają, że znaczna większość obywateli Rosji uważa, iż należy wa...

– Wydatki zbrojeniowe spowodowały boom konsumencki w całym kraju, a nie jak poprzednio głównie w Moskwie – dodaje analityk Chris Weafer.

– Odbywa się „wielkie wyrównywanie” – ożywienie tych industrialnych regionów, które produkują broń i tych, najbiedniejszych, z których masowo wyjeżdżają na wojnę – podsumowuje Pyle.

Ale jednocześnie rosyjscy ekonomiści odnotowują wzrost rozwarstwienia społecznego w Rosji, a nie „wyrównywania”. Szybko zwiększa się nierówność w płacach i obecnie osiągnęła poziom sprzed pandemii i z pierwszego roku wojny. – W czasie kryzysów nierówności się zmniejszają – mówi jedna z moskiewskich ekonomistek, twierdząc, że rosnące rozwarstwienie jest sygnałem, że obecnie rosyjska gospodarka się rozwija. 

– Jeśli w zamierzeniu zachodnie sankcje miały być instrumentem nacisku na obywateli Rosji, by zaczęli odczuwać materialne problemy, zaczęli protestować i popchnęli elitę do zmiany polityki, to nie widać efektywności takiej logiki – mówi Pyle.

Koszty wojny w Ukrainie, które trzeba będzie zapłacić

Z ogólnego trendu wyłamuje się tylko obwód rostowski, bezpośrednio graniczący z Ukrainą (jedyny rosyjski pograniczny region, w którym prowadzono badania – w innych trwają działania bojowe). Jego mieszkańcy nie są zadowoleni ze swego życia, płacą bowiem cenę za imperialne emocje i zadowolenie innych. Ukraińcy bez przerwy bombardują tam zaplecze rosyjskiej armii, a ta z kolei gubi na jego terenie bomby i rakiety (choć nie tak często jak w obwodzie biełgorodzkim).

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Wojna atomowa z Rosją? Putin przygotowuje własne społeczeństwo

Gospodarz Kremla od wielu lat oswaja rodaków z myślą, że prędzej czy później użyje swojej najgroź...